Orle gniazdo:

https://szlakpiastowski.pl/legendy-i-ciekawostki/10-orle-gniazdo

Napis w Panteonie w nekropolii ostatnich książąt Piastowskich w Legnicy: „Bogu, Opiekunowi szczątków i pobożnym cieniom Domu Piastowskiego ten pomnik poświęcono, który wziął początek z Piasta w roku 775 ery Chrystusowej, dał Sarmacji 24 królów i licznych panujących Śląskowi 123 książąt, kościołowi 6 arcybiskupów i biskupów, Północy religię, naukę, urządzenia państwowe, świątynie, szkoły, miasta, zamki i mury obronne, dzięki władcom pobożnym, szlachetnym, świętym, dzielnym i łaskawym. Germanię ocalił od nawały tatarskiej, który na Chrystianie najlepszym i jego synu Jerzym Wilhelmie ostatnim, lecz w zasługach najpierwszym dnia 21 listopada 1675 roku przy wielkim żalu Ojczyzny, Europy i cesarza równo po dziewięciu stuleciach skończył się i zasłużył, aby Ludwika, księżna anhalcka, ostatnia matka Piastów pomnik ten zbudowała przodkom i pradziadom, jako też potomnym, małżonkowi, synowi, sobie i pozostałej córce Karolinie księżnej holsztyńskiej roku Chrystusowego 1679, płacząc nad urnami tych, z których każdy mając cnotę za herolda, a świat Północy za pomnik niczego by nie potrzebował, gdyby wcześniej od głazów nie milkło zapomnienie i niewdzięczność śmiertelnych”.

Kronika Thietmara, rozdział II:

12 (6). W trakcie tych wydarzeń wypadła straszna wojna ze Słowianami, których podburzyli grafowie Wichman i Ekbert. Wodzami Słowian byli Nako i Stoigniew. Książę Herman, nie czując się na siłach, by ich pokonać, zwrócił się o pomoc do króla. Ten, jako że szybki był w działaniu, wtargnął z dużą siłą wojska w północne kraje, gdzie, jak Pismo św. poucza, aż nazbyt często zło się pleni. Pojmawszy Stoigniewa, który po ucieczce towarzyszy ukrywał się w lesie, kazał mu ściąć głowę, jego zaś sprzymierzeńców a zarazem sprawców tej tak wielkiej niegodziwości: Wichmana, który był synem jego ciotki, i Ekberta skazał na banicję.
14. Choć spełniam tu obowiązek osełki, co nie siebie ostrzy, lecz żelazo, to jednak, by nie narazić się na zarzut, iżem jako pies niemy, powiem te rzeczy ludziom nieuczonym, a zwłaszcza Słowianom, którzy uważają, że wraz ze śmiercią cielesną wszystko się kończy. Wskażę z całym naciskiem wszystkim wiernym na pewność zmartwychwstania i odpłatę, jaka spotka każdego w życiu przyszłym wedle jego zasług.
37. Aby łatwiej nauczać powierzone swej pieczy owieczki, biskup Bozo spisał słowo Boże w języku słowiańskim i polecił im śpiewać Kyrie eleison, wskazując na wielki płynący stąd pożytek. Ci nierozumni Słowianie jednak przekręcili te słowa gwoli szyderstwa na pozbawione sensu: „ukrivolsa”, co w naszym języku znaczy: „w krzu stoi olsza”. Dodawali przy tym: „Tak powiedział Bozo”,

Gniezno, pierwsza stolica Polski, nazwę swą wywodzi od słowa gniazdo, co oznacza pomieszczenie budowane przez ptaki w celu znoszenia jaj i opieki nad młodymi, ale przenośnie od XIV w. oznacza także ród, dom, siedlisko. W innych językach słowiańskich rdzeń wyrazu zawiera głoski „e” lub „i”, w polskim „a” jest wynikiem przegłosu lechickiego. W dobie przedpiśmiennej rdzenne *e zmieniło się po spółgłosce miękkiej a przed twardym zębowym „z” w „a”. Ślady dawnego prasłowiańskiego *e widać w rodzinie wyrazu: gnieździć się i w nazwie miejscowości Gniezno.

Początek polskiego państwa datuje się na X w. To epoka dla języka polskiego przedpiśmienna, czyli nie istnieją żadne źródła pisane, które mogłyby jakiekolwiek tezy potwierdzać. Na temat tamtych czasów istnieją więc tylko hipotezy (oparte na prawdopodobieństwie sądy niezupełnie pewne). Jedna z hipotez mówi, że nazwa naszego kraju, Polski, pochodzi od nazwy plemienia Polan, a ta nazwa z kolei od pól uprawnych (Polska < Polanie < pole). Czyli Polanie to mieszkańcy pól. Polanie zamieszkiwali pola prawdopodobnie na terenach dzisiejszej Wielkopolski. Być może Polska to był pierwotnie przymiotnik: polska ziemia, tzn. ziemia bogata w pola (polna). Dziś słowo Polska może być rzeczownikiem, jak w nazwie powszechnie używanej na oznaczenie naszego kraju: Polska (D. Polski, C. Polsce, B. Polskę, N. Polską, Msc. Polsce, W. Polsko) lub przymiotnikiem, jak w nazwie oficjalnej: Rzeczpospolita Polska (D. Rzeczypospolitej Polskiej, C. Rzeczypospolitej Polskiej, B. Rzeczpospolitą Polską, N. Rzecząpospolitą Polską, Msc. Rzeczypospolitej Polskiej).

Słowianin, Słowianie
Geneza nazwy etnicznej (mówiąc fachowo: etnonimu) Słowianin mimo nasuwających się w sposób ewidentny skojarzeń z rzeczownikiem słowo wcale nie jest oczywista. Nazwa ta od dawna intrygowała różnych badaczy (w tym historyków i językoznawców), będąc przedmiotem licznych dociekań, a nawet sporów. Dodajmy na wstępie, że jej najstarsze poświadczenia tekstowe pochodzą z VI wieku. W postaci zlatynizowanej (Sclavini, Sclaveni lub Sclavoni) odnajdujemy ją w pracach pisarzy bizantyjskich, m.in. w kronikach Jordanesa czy Historii wojen Prokopiusza z Cezarei. Łacińskie określenie Sclavi (czyli Słowianie) pojawia się również w napisanej po łacinie kronice biskupa merseburskiego Thietmara, datowanej na lata 1012–1018. Jedną z pierwszych prób wyjaśnienia etymologii nazwy Słowianie podjęli w XVI wieku polscy historiografowie, Marcin Kromer i Maciej Stryjkowski, wiążąc jej pochodzenie z wyrazami sława bądź słowo. Kromer twierdził, że etnonim Słowianie oznacza ludzi, którzy ‘z uwagi na swą waleczność cieszą się powszechną sławą’ lub ‘znani są z tego, że dotrzymują słowa, czyli są słowni’, natomiast Stryjkowski uważał, że Słowianie to ci, którzy ‘znają słowo, mowę; posługują się słowami, czyli mówią’ w przeciwieństwie do Niemców, którzy – zdaniem naszych przodków – byli ‘niemi’, czyli nie mówili (skoro ich nie rozumieliśmy, to tak jakby nie mówili). W XIX i XX wieku pojawiły się próby naukowego objaśnienia omawianej nazwy. Według niemieckiego indoeuropeisty Jacoba Grimma nazwa etniczna Słowianie pozostawała w związku etymologicznym z wyrazami słoboda, swoboda i oznaczała ‘ludzi wolnych’. W opinii Jana Baudouina de Courtenay etnonim ten wiązał się z łacińskim sclavus, czyli ‘niewolnik’ i powstał na peryferiach Słowiańszczyzny, dokąd Rzymianie wyprawiali się po niewolników. Z kolei Jan Otrębski sądził, że nazwa Słowianie kryje w sobie praindoeuropejski rdzeń *slobh-, tj. ‘swój’, i oznacza ‘swoich ludzi, czyli swojaków’. Współcześnie za najbardziej przekonującą uchodzi propozycja etymologiczna Jana Rozwadowskiego, zgodnie z którą etnonim Słowianie zawiera praindoeuropejski rdzeń *k’lew || k’low, z którego rozwinął się prasłowiański *slov- || slav-, oznaczający ‘mokry, wilgotny’. A zatem rozpatrywana nazwa pierwotnie odnosiła się do mieszkańców terenów wilgotnych, nawodnych. Istotnie nasi przodkowie chętnie osiedlali się nad rzekami i jeziorami, które dostarczały środków niezbędnych do życia i były naturalnymi arteriami komunikacyjnymi.