ZNANI POLACY

Ryszard Kapuściński (1932-2007) – najwybitniejszy polski reportażysta, dokumentował konflikty wojenne na całym świecie. Najbardziej znane publikacje to m. in. Jeszcze dzień życia (1976), Imperium (1993), Podróże z Herodotem (2004), Ten Inny (2006).

Walery Pisarek (1931-2017) – wybitny polski językoznawca i prasoznawca, specjalista z zakresu komunikacji społecznej.

KULTURA

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego – doroczna nagroda literacka przyznawana od 2010 roku autorowi najlepszego reportażu literackiego wydanego po polsku w Polsce oraz autorowi najlepszego tłumaczenia reportażu literackiego na język polski. Jest to nagroda pieniężna, którą ustanowiły władze Warszawy razem z „Gazetą Wyborczą”. Honorowy patronat nad nagrodą objęła Alicja Kapuścińska, wdowa po pisarzu.

FILM

Jeszcze dzień życia, reż. R. de la Fuente, D. Nenow, 2018 – polsko-hiszpański film dokumentalny z wykorzystaniem technik animacji, oparty na biografii Ryszarda Kapuścińskiego i jego pobytu w Angoli podczas wojny domowej w 1975 roku oraz na reportażu pisarza pod tym samym tytułem.

Miron Białoszewski, Wywiad, z tomu Oho, 1985

MISTRZ MIRON
Puka? Kto?
(uchyla)
Acha…
Chwileczkę… już
PANI GOŚĆ
Pan woli ludność czy bezludność?
MISTRZ MIRON
Trochę bez, trochę z
PANI GOŚĆ
z z z, to nie przeszkadza?
MISTRZ MIRON
jak fruwa – nie, w rurach – nie,
jak za długo siedzi – tak
PANI GOŚĆ
Tak się rozglądam, dobrze tu panu?
MISTRZ MIRON
Przeważnie… przepraszam, pani nazwisko?
PANI GOŚĆ
Na „ś”
MISTRZ MIRON
Śpiwko… Śpiaw… nie?
PANI GOŚĆ
Śmierć
MISTRZ MIRON
(zatkany)
(przez sztuczne zęby)
Ledwie wpuściłem
myślałem, że dziennikara
PANI GOŚĆ
Kara
MISTRZ MIRON
Za co?
PANI GOŚĆ
Za życie
MISTRZ MIRON
Już?
(pada na dobre)
(z kieszeni MISTRZA MIRONA wysuwa się chytrze kartka)
„Nie każcie mi już niczym więcej być!
Nareszcie spokój”

Tytuł czasopisma pochodzi od imienia rzymskiego boga Merkurego, który był opiekunem kupców i kurierów, posłańcem bogów. Uważano go także za patrona złodziei i celników. W mitologii grackiej jego odpowiednikiem był Hermes. W XVII wieku był zwyczaj nazywania Merkuriuszami druków zawierających bieżące oraz aktualne wiadomości.
W języku polskim często wykorzystuje się elementy z mitologii greckiej i rzymskiej jako nazwy różnych faktów, obiektów i miejsc użyteczności publicznej. Nazwę Hermes np. ma jedna z firm kurierskich.

Nazwę Pegaz nadano jednemu z najpopularniejszych programów literackich nadawanych przez Telewizję Polską od 1959 r. do dziś z krótką przerwą w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku. To mitologiczny skrzydlaty koń, który stanowi symbol natchnienia poetyckiego i plastycznego.

Hestia to nazwa jednego z towarzystw ubezpieczeniowych – Hestia to mitologiczna siostra Zeusa, opiekunka ogniska domowego, podróżnych i sierot.

Helios to nazwa polskiej sieci kin wielosalowych, ale też nazwa fabryki żarówek. W mitologii greckiej to bóg, utożsamiany ze słońcem, jeden z tytanów, podróżował rydwanem zaprzężonym w cztery rumaki.

Nawiązania do mitologii można też spotkać w polskiej frazeologii: pięta achillesowa to ‘czyjś słaby punkt’, syzyfowe prace – prace, działania z góry skazane na niepowodzenie; stajnia Augiasza – miejsce, w którym panuje trudny do uporządkowanie bałagan, chaos i wiele innych.