ZABYTKI

W Rzeszowie (Polska) znajduje się Muzeum Okręgowe, w którym można oglądać pamiątki I wojny światowej.

W Warszawie znajduje się Muzeum Wojska Polskiego, w którym zgromadzono najciekawsze eksponaty wojskowo-historyczne z okresu I wojny swiatowej. 

HISTORIA

Obóz w Oświęcimiu zbudowano już podczas I wojny światowej w 1917 roku, ale jeszcze wtedy nie był to obóz koncentracyjny.

GEOGRAFIA

Bośnia i Hercegowina to państwo położone na Półwyspie Bałkańskim. Suwerennym państwem jest od 1992 roku. Największe miasta to: Sarajewo (stolica) oraz Banja Luka i Mostar. To ostatnie miasto słynie z kamiennego Starego Mostu (zabytek wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO), który został zburzony podczas wojny w 1993 roku i odbudowany w 2004.

Sarajewo to stolica Bośni i Hercegowiny. Miasto zostało założone w XV wieku przez Turków Osmańskich. Z Sarajewa pochodzi znany kompozytor Goran Bregović i popularny reżyser Emir Kusturica. W mieście znajduje się wiele ciekawych i pięknych zabytków, np. przekorny dom, a także piękne kościoły, meczety i synagogi.

W Bośni i Hercegowinie znajduje się miasto Medziugorie, znane na świecie z powodu objawień Matki Boskiej, które miały się wydarzyć na terenie miasta. W związku z tym miasto jest bardzo popularnym ośrodkiem pielgrzymek w Europie.

ZNANI

Franciszek Ferdynand – arcyksiążę austriackiego pochodzenia, następca tronu Austro-Węgier, zginął w Bośni z rąk Gavrilo Principa, który zorganizował zamach na arcyksięcia. W zamachu zginęła również żona Ferdynanda – Zofia von Hohenberg.

ZABYTKI

Pałac Konopiszte – znajduje się 50 km od Pragi. Pod koniec XIX wieku kupił go Franciszek Ferdynand i zamieszkał w nim z żoną. Dzisiaj można zobaczyć tam prywatną kolekcję dzieł sztuki zgromadzonych przez arcyksięcia.

PAMIĄTKI WYDARZENIA

– Most Łaciński, na którym zginął Franciszek Ferdynand, znajduje się nad rzeką Miljacka w Sarajewie.

– W miejscu zamachu znaleźć można tablicę upamiętniającą śmierć arcyksięcia.

– W Muzeum Bośni i Hercegowiny w Sarajewie oglądać można odciski stóp Gavriło Principa.

– Na wystawie w Muzeum Historii Wojskowości w Wiedniu znajduje się samochód, którym Franciszek Ferdynand jechał w czasie zamachu, a także mundur, który miał tego dnia na sobie.

Andrzej Chwalba: Samobójstwo Europy. Wielka wojna 1914-1918

Nie po raz pierwszy zresztą serbscy spiskowcy przymierzali się do realizacji tego zadania. W ich przekonaniu arcyksiążę należał do najbardziej antyserbskich polityków, był dla nich symbolem znienawidzonej monarchii. Rzeczywiście Franciszek Ferdynand wspierał okupację Bośni i Hercegowiny i nie ukrywał swojej niechęci do Serbii, którą nazywał „krainą zbirów, głupców i śliwek” lub „krainą świniarzy”.

Zeznania zamachowca:

Nagle usłyszałem, że ludzie wołają „niech żyje” (…). Gdy drugi automobil podjechał bliżej, poznałem następcę tronu… Zobaczyłem też siedzącą obok niego damę i zacząłem się zastanawiać, czy mam strzelać, czy nie. W tym momencie ogarnęło mnie dziwne uczucie i z trotuaru wycelowałem do następcy tronu.

W języku polskim nazwy państw zakończone na -nia wymawiane są jako [-ńja]: Japonia, Wielka Brytania, Dania, Hiszpania. Wyjątkiem od tej zasady jest nazwa Bośnia i Hercegowina, w której człon Bośnia wymawia się jak w wyrazach polskich rodzimych, czyli [-ńa] – kuchnia, studnia, czytelnia itp. Prawdopodobnie wynika to z faktu, iż nazwa Bośnia ma pochodzenie słowiańskie – być może pochodzi od słowa z dawnego dialektu iliryjskiego, w którym oznaczało ‘bieżącą wodę’. Choć takiemu tłumaczeniu przeczy wymowa również [ńa] takich nazw, jak: Kalifornia czy Narnia. Warto dodać, że wymowa zakończenia „nia” pozwala odróżnić w wymowi wyrazy: Dania [dańja] – nazwa kraju od dania [dańa] – potrawy.
Warto zwrócić uwagę na nazwy innych krajów, miast, kontynentów, w których nazwach słychać [-j-] po spółgłosce. Jeśli tą spógłoską jest: s, z, c – to nazwa zapisywana jest z literą „j”: Rosja, Francja, Turcja, Persja, Azji, Nikozja, Konstancja, jeśli to inna spółgłoska, to wymawiana po niej głoska [j] zapisywana jest jako „i”: Serbia, Bułgaria, Austria, Arabia Saudyjska, Finlandia, Norwegia, Portugalia, Sofia, Marsylia. Zasady te zostały ostatecznie usankcjonowane reformą polskiej ortografii w 1936 roku.

W stolicy Austrii znajduje się Muzeum Historii Wojska, w którym można odnaleźć liczne pamiątki z dnia zamachu, m.in. samochód, w którym zastrzelono Franciszka i jego żonę Zofię; mundur, który miał na sobie, a także pistolet, którym dokonano zbrodni.

W Austrii znajduje się trzynastowieczny zamek Artstetten, miejsce zamieszkania Franciszka Ferdynanda i jego rodziny.

W Belgradzie znajduje się ulica Gawriło Principa – zabójcy Franciszka Ferdynanda.

W Sarajewie znajduje się pomnik Gawriło Principa. Przy jego odsłonięciu był obecny prezydent Republiki Serbskiej Milorad Dodik, który powiedział:

Gavrilo Princip jest dla nas wojownikiem który walczył za wolność, a Austro-Węgry były okupantem (…) Serbowie zostali wyrzuceni z Sarajewa w czasie wojny ojczyźnianej (1992-1995), tak że zostało już niewielu członków serbskiego narodu, odebrano im domy, majątek i historię. Dlatego tutaj stawiamy pomnik, i wysyłamy tym samym wiadomość, że jesteśmy dumni z naszej historii, naszej walki o wolność, wszystkiego co nasi przodkowie czynili, i będziemy bronili prawa do naszej tożsamości. Pomnik jest naszym jasnym sygnałem, że nasza walka w przeszłości była prawdziwa, uzasadniona, zgodna z prawem i legalna.